Borelioza zmiany skórne

Zmiany skórne są jednym z objawów boreliozy. Często w początkowym okresie infekcji mamy do czynienia z tzw. rumieniem wędrującym.

Pojawia się on zwykle od siedmiu do czternastu dni po zarażeniu. Czasem okres ten może wydłużyć się do sześciu tygodni. Może także w ogóle nie wystąpić lub pozostać niezauważony.  Jest to lekko wzniesione zaczerwienienie skóry, mające zwykle formę pierścienia ze środkowym przejaśnieniem. Niekiedy plama przyjmuje nieregularne kształty, nie posiada przejaśnienia, dlatego gdy jej średnica jest większa od 5cm, należy rozpatrzyć ją pod kątem zakażenia boreliozą.

Powstaje zwykle w miejscu ugryzienia, ale ma tendencje do przemieszczania się. W miejscu zaczerwienienia zwykle występuje swędzenie skóry, czasem pojawiają się wykwity wypełnione płynem surowiczym, podniesiona miejscowo temperatura, fioletowe lub różowe obwódki wokół rumienia. Towarzyszę mu często takie objawy jak stany podgorączkowe, bóle mięśni stawów, objawy grypopodobne.

Ponad 50% chorujących nie dostrzega tego rodzaju zmian. Może też dotyczyć innych zakażeń, nie tylko boreliozy. Według niektórych lekarzy już samo pojawienie się rumienia jest wystarczające do wdrożenia antybiotykoterapii. U niewielkiej części zainfekowanych, najczęściej są to dzieci, może pojawić się tzw. chłoniak limfocytarny. Jest to niewielkie zgrubienie o czerwono fioletowym odcieniu, najczęściej umiejscowione na małżowinie usznej. Czasami przyjmuje formę okrągłego, ciemnoczerwonego guzka. Pojawia się kilka miesięcy po zarażeniu i może utrzymywać się nawet kilka lat. 

W późnej boreliozie, zwykle 2-3 lat od zakażenia mogą rozwinąć się inne zmiany skórne, tj. zanikowe zapalenie skóry. Manifestuje się ono jako zaczerwienienie na dalszych częściach kończyn, takich jak dłonie, stopy, uda, które następnie mogą się rozprzestrzeniać w kierunku tułowia. Skóra staje się tam cienka i błyszcząca lub pomarszczona. Prześwitujące naczynia krwionośne sprawiają, że przyjmuje ona barwę czerwono-fioletową. Zmianom mogą towarzyszyć zaburzenia czucia w postaci pieczenia, mrowienia, niewrażliwości na dotyk. Często jednocześni może występować polineuropatia z silnymi bólami, zanikami lub zapaleniem mięśni. 

Ponieważ w przebiegu boreliozy dużą rolę odgrywają procesy autoagresji, związane z mechanizmem mimikry molekularnej, w wielu badaniach naukowych wykazuje się ją, jako jeden z możliwych czynników etiologicznych chorób autoimmunologicznych skóry, takich jak łuszczyca, łysienie plackowate, bielactwo. 

To znane spektrum objawów skórnych w boreliozie stale się rozszerza i nie można go uznać za zakończone. Badania naukowe dostarczają coraz więcej dowodów, że przynajmniej częściowo inne choroby dermatologiczne, zwłaszcza ograniczona twardzina skóry, liszaj twardzinowy, chłoniak skórny z limfocytów B są związane przyczynowo z infekcją Borrelia. Także ziarniniak obrączkowaty i śródmiąszowe zapalenie skóry mogą być spowodowane przez Borrelia burgdorferi lub podobne szczepy. Istnieją również pojedyncze doniesienia o innych objawach skórnych związanych z infekcjami boreliozowymi, takimi jak sarkoidoza skórna, nekrobioza lipoidalna i martwicze ziarniniaki. Są też badania wykazujące związek zakażenia bakterią borrelia z rumieniem wielopostaciowym, pokrzywką, pokrzywkowym zapaleniem naczyń, dziecięcym grudkowym zapaleniem skóry, ziarniniakiem grzybiastym.

W związku z tym wydaje się, że w większości dermatoz należy rozważyć boreliozę jako czynnik patogenetyczny.